عقل در آیات و روایات
عنوان پژوهش حاضر عقل در آیات و روایات می¬باشد. عقل در اصطلاح به عقل نظری و عقل عملی تقسیم می¬شود. عقل نظری، راهنمایی اندیشه بشر است و عقل عملی، راهبر انگیزه¬ی او. عقل نظری نیرویی است که با آن هست¬ها و نیست¬ها و بایدها و نبایدها درک می¬شود و عقل عملی، نیرویی است که با آن عمل می¬شود. یکی از بزرگ¬ترین نعمت-های الهی، نیروی عقل است که او را از سایر موجودات عالم متمایز می¬سازد. خداوند تعالی این گوهر گرانبها را یکی از بالاترین مزیت¬های انسان می¬داند و بهترین بندگانش را کسانی می¬داند که از این نیروی عظیم خدادادی بهره می¬جویند و دائماً در حال تفکّر و تدبّر در دنیای پیرامون خود هستند. تحقیق حاضر به دنبال یافتن پاسخ به این پرسش است که عقل در آیات و روایات اسلامی چگونه ترسیم شده است؟
آیات و روایات عقل را به عنوان تنها راه تکامل مادی و معنوی و سازندگی دنیا و آخرت و رسیدن به جامعه مطلوب و مقصد اعلای انسانیت می¬داند. در روایات اسلامی، از عقل به عنوان پیامبر درونی یاد شده است و تمام علوم باید توسط عقل تجزیه و تحلیل شود تا خوب و بد آن از هم جدا شود. در آخرت هم خداوند پاداش اعمال انسان را بر اساس میزان عقل هر انسان می¬دهد.
از جمله نشانه¬های انسان عاقل، خدا شناسی و اطاعت از خداوند و … می¬باشد که از طریق این وحی و علم و تقوی و … می¬باشد.
عواملی هم حجاب عقل می¬شود و مانع رشد عقل می¬شود. از جمله این عوامل، حجاب، هوی و هوس و حجاب دوستی دنیا و … می¬باشد.